THƯ MỤC

Thứ Ba, 1 tháng 1, 2019

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên hay còn gọi là Đệ Nhất Tôn Quan hoặc Quan lớn Đệ Nhất  là vị quan lớn đứng hàng đầu trong Ngũ Vị Tôn Quan. Ngài lớn vốn là con trai cả của Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình, được vua cha giao cai quản Thượng Thiên, trực tiếp hầu cận, thay quyền và đại diện cõi nhân gian, thừa hành Tam giới, tâu đối tội phúc nhân danh chốn thượng thiên nên  gọi là Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên.

“Hương một chiện chín tầng soi thấu
Dãi lòng trần khải tấu linh thông
Thỉnh mời Đệ Nhất Tôn Quan
Lai lâm trắc giáng điện trung oai hùng”

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên khi loan giá ngự đồng

Quan lớn Đệ Nhất Thượng Thiên là ai ?

Quan lớn Đệ Nhất Thượng Thiên hay còn gọi là Đệ Nhất Tôn Ông tên đầy đủ là Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quan. Quan lớn vốn là con trai cả của Đức Vua cha Bát Hải Động Đình, được coi là Ông Lớn cai quản Thượng Thiên. Tương truyền ông là Tôn Quan Đại Thần trên Đế Đình Thiên Cung, được sắc phong ngôi Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu, quản cai tam giới đình thần văn võ. Ông chính là Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quan.

Dân gian thường gọi là Đức Thánh Cả, tước phong là Đào Tiên Đệ Nhất – Điều Thất Hoàng Thái Tử Vương Quan Thượng Đẳng Tối Linh Thần. Nhưng ông không giáng trần.Quan Lớn Đệ Nhất trực tiếp hầu cận bên phải đền vua cha Bát Hải Động Đình, thay quyền và đại diện cõi nhân gian, thừa hành Tam giới, tâu đối tội phúc nhân danh cõi Thượng Thiên.

Thần tích Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên

Thần tích về Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên liên quan đến việc Vua Cha Bát Hải diệt giặc tại Đền Đồng Bằng: “Khi có giặc ngoại xâm, Hùng Duệ Vương đã sai sứ giả về Hoa Đào Trang để truyền chỉ dụ triệu kỳ nhân dẹp giặc. Lúc đó có một Hoàng Xà hiện ra rồi bỗng hoá thành chàng trai lực lưỡng, tuấn tú hơn người chính là Phạm Vĩnh, hay còn gọi là Vĩnh Công, tức Vua Cha Bát Hải Động Đình. Ngài nhận chỉ dụ, nhờ sứ giả báo với Vua Hùng là sẽ tuyển mười tướng, chiêu mộ binh sĩ trong mười ngày, rồi xuất quân đánh giặc trên cả tám cửa biển nước Nam, hứa sau ba ngày là giặc tan.

Tương truyền ngay ngày tuyển mộ đầu tiên, Vĩnh Công đã chọn được ba tướng tức là Quan Lớn Đệ Nhất, Quan Lớn Đệ Tam và Quan Lớn Đệ Tứ, và sau mười ngày thì chon đủ được mười tướng. Trên hai mũi tấn công chủ yếu bằng đường thuỷ của giặc phương Bắc là cửa sông Cái và cửa sông Bạch Đằng. Vĩnh Công đã cùng Quan Lớn Đệ Nhất chặn giặc ở cửa sông Cái, Quan lớn đệ Tam cùng Quân sư Nuồi và Quan lớn đệ Ngũ chặn giặc tại cửa sông Bạch Đằng, Quan Điều Thất phụ trách ứng chiến và phối hợp tác chiến cùng các cánh quân chặn giặc đường bộ của Sơn Thánh, các vị Quan lớn khác đều được phân công đánh giặc trên sáu cửa biển khác của Nước Nam. Đúng hẹn ba ngày, Vĩnh Công cùng tướng sĩ đánh tan giặc dữ trên cả tám cửa biển, đất nước trở lại thanh bình.

Hầu Quan Lớn Đệ Nhất Thượnguu Thiên

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên thường ít khi về ngự đồng, chỉ những dịp có đại sự như khai đàn mở phủ, tạ phủ, hầu xông đền xông điện thì quan mới về ngự đồng. Khi ngự đồng, ông mặc áo đỏ thêu rồng, hổ phù; làm lễ tấu hương, khai quang, chứng sớ điệp trạng mã.

Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên

Thông thường khi khai đàn mở phủ, người ta phải thỉnh Quan Đệ Nhất về để pháp sư tuyên sớ điệp sau đó quan phê sớ, phú huý, công cứ rồi tuyên bố khai đàn mở phủ, hoặc quan lớn ngài còn “điểm dấu thánh” (lấy nén hương đã đốt, chấm một dấu nhỏ vào áo công đồng và khăn phủ diện của đồng tân, coi như khăn áo đã được quan lớn đánh dấu là khăn áo của con cái Tứ Phủ, khăn áo đã được “điểm dấu thánh” là của riêng thanh đồng đó, không ai được dùng chung cũng như hạn chế việc thay đổi), cũng có khi Quan Đệ Nhất chỉ về biên sớ sau đó truyền cho các quan sau mở phủ nhưng cũng có khi chính quan lớn về khai giếng mở hồ Thiên Phủ (tức mở phủ Thượng Thiên) gồm: bóc trứng, đập chĩnh, kéo cầu,…và khai quang mã đàn, hình nhân bản mệnh (hồng) và Thiên Phủ (đỏ).

Đền thờ Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên

Do không giáng trần nên Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên không có đền (trước đây) và ngày tiệc chính, nhưng ở trong bất cứ đền nào cũng có tượng ông ngồi giữa trong Ngũ Vị Tôn Quan, mặc áo bào đỏ, đội mũ cánh chuồn.

Mới đây đền thờ Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên đã được xây dựng và hoàn thành, thuộc quần thể di tích đền Đức Vua Cha Bát Hải Đồng Bằng, cách đền Đồng Bằng khoảng 500m, thuộc xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình.

Đền thờ Quan lớn Đệ nhất

Đền Quan Lớn Đệ Nhất nằm ở ngay sát Đền Đồng Bằng thờ Vua Cha Bát Hải.

Đền thờ Quan lớn Đệ Nhất

Đền thờ Quan lớn Đệ Nhất tại Thái Bình

Văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên.

Dưới đây ban biên soạn có sưu tầm một số bản văn Quan đệ Nhất Thượng Thiên xin gửi tới Quý bạn đọc.

Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất thứ nhất

Hương một triện chín lần soi thấu

Giãi lòng trần khải tấu linh thông

Thỉnh mời Đệ Nhất tôn ông

Lai lâm chứng giám điện trung uy hùng

Anh linh lục trí thần thông

Quyền cai tam giới uy phong phép màu

Thượng thiên xe giá lên chầu

Khâm thừa sắc chỉ công hầu ra uy

Nổi cơn mưa gió tức thì

Sấm vang tám cõi mây che ngất trời

Đượm nhuần thiên hạ đôi nơi

Thừa nhàn ông mới dạo chơi các toà

Ba mươi sáu động tiên nga

Bồng Lai tiên cảnh chẳng xa chút nào

Bạn tiên dâng quả bàn đào

Rượu tiên thơ thánh thấp cao đôi tuần

Cung thương làu bậc ngũ âm

Cờ tiên đua nước bách thần nhởn nhơ

Ngọc Hoàng ngự chỉ phán ra

Bước vào bái tạ xuống qua cõi trần

Kíp đòi thổ địa long thần

Hỏi xem thiên hạ vạn dân thế nào

Sớ lên tâu nộp thiên tào

Ngọc Hoàng giá ngự ngôi cao đế đình

Dưới toà thuỷ tế long cung

Vua cha thấy mặt trong lòng yêu tin

Triều thần văn võ đôi bên

Ông tâu các việc thượng thiên lệnh hành

Xuống chầu thuỷ điện long tinh

Mười hai cửa bể cảnh thanh tú mầu

Long xà ngư biếc về chầu

Sóng xô mấy lớp nước triều mấy phen

Uy thanh trấn động kinh thiên

Phút thôi ông đã ngự lên lâm tùng

Có phen giá ngự sơn trung

Thạch bàn xe giá mây rồng tàn che

Dư muôn thú vật cầm thi

Dâng hoa tiến quả bốn bề xôn xao

Bạn tiên mừng rỡ đón chào

Cảnh nào là chẳng mĩ miều thanh tân

Xuống trần vui thú cõi trần

Thiên Đình có khách hồng trần dâng hoa

Dưới thuỷ tề long xà phục củng

Sơn lâm đều mến đức tôn vương

Trải qua thiên hạ bốn phương

Lòng trần khải tấu thắp hương khấn cầu

Tự nhiên ứng biến nhiệm mầu

Hoặc ai số hệ về đâu những là

Đệ tử hiến cúng hương hoa

Khấu đấu vọng bái ông đà độ cho

Sắm sanh gà lợn trâu bò

Đèn hương trầu quả thấu cho cõi lòng

Chí thành hữu cảm tất thông

Sở cầu tất ứng giáng lâm độ trì

Chữ rằng thánh giáng lưu ân

Đa tài đa lộc thiên xuân thọ trường.

Bản văn Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên thứ 2



Bóng kim ô ánh vàng choi chói

Cõi trăng già vời vợi ngôi cao

Trời xanh vằng vặc ngôi sao

Mây tuôn năm sắc đỏ đào bốn phương

Phóng hào quang khắp hòa thiên hạ

Vầng nguyệt soi chiếu cả hư không

Bốn mùa xuân hạ thu đông

Muôn dân mới biết âm dương phép màu

Trên thượng lầu Ngọc Hoàng thái cực

Dưới bách thần chầu chực hôm mai

Ngọc Hoàng ngự cảnh thiên thai

Đền rồng cao ngất cửa đài trang nghiêm

Mới ứng điềm rồng bay phượng múa

Tứ lân vờn thất bộ sao sa

Tám nghìn tiên nữ bách hoa

Sớm khuya chầu chực vua cha Ngọc Hoàng

Trong đền vàng hương bay trầm xạ

Ngoài thành mây khói tỏa nguy nga

Mây rồng năm thức phủ che

Thánh hoàng thái hậu tức thì thụ thai

Năm Bính Dần mồng mười tháng tám

Thái hậu bà sinh giáng tôn ông

Bách quan vọng bái cửu trùng

Châu phê long bút sắc phong thái hoàng

Trên thượng giới tôn quan giáng thế

Vâng sắc trời cứu thế độ dân

Sắc vua phong Thượng đẳng linh thần

Khắp thiên hạ muôn dân đảo cầu.

Trong tám cõi cửu châu vọng bái

Quan độ cho quốc thái dân an

Khâm thừa sắc lệnh vua ban

Sổ sinh, sổ tử liệt hàng châu phê

Đủ mọi bề tài kiêm văn võ

Trong bách thần nào có nhường ai

Lược thao văn võ toàn tài

Đình thần tứ phủ nào ai dám bì

Đức dung nghi bẩm sinh tài thánh

Biến lạ thường đức tính tinh anh

Uy gia khắp hết thiên đình

Làm mưa làm gió mở thành, khai sông

Chuyển trời đất mưa tuôn chớp lói

Nổi cơn giông cây cối đổ xô

Mây tuôn gió thổi mịt mù

Muôn loài quỷ mị làm cho rụng rời

Vang tiếng sét Ông sai lôi giáng

Qúy cùng tà phách tán hồn bay

Tôn quan vạn phép ai tày

Sông Ngân cũng vượt bề dày cũng qua

Gỗ chò hoa sai quân lên lấy

Các cửa ngàn đâu đấy đều kinh

Chúa mường chúa mán thần linh
Thượng ngàn các cửa phục tình làm tôi
Mới thử chơi mưa sa bão giật

Qúy cùng tà xiêu bạt tán đi

Có phen ngự xuống đan trì

Voi vàng ngựa bạc tức thì thưởng quân

Có phen dạo non nhân nước trí

Cảnh bầu trời sơn thủy long lâu

Tôn quan giá ngự thượng chầu

Khuông phù đệ tử sở cầu tòng tâm.

Ngày tiệc Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên

Khánh tiệc đản nhật của Ngài vào ngày 24-8 âm lịch.

Sự tích Quan Hoàng Cả

Quan Hoàng Cả hay còn gọi là ông Hoàng Cả hoặc Quan Hoàng Quận là vị thánh hoàng đứng đầu trong Tứ phủ Quan Hoàng, ngài giáng sinh đầu tiên. Để giúp các bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về Quan Hoàng Cả, ban biên tập xin tổng hợp gửi tới bạn đọc bài viết về Quan Hoàng Cả để bạn đọc cùng tham khảo và có thể hiểu rõ hơn.

Quan Hoàng Cả là ai ?

Quan Hoàng Cả là vị thánh hoàng đứng đầu trong Tứ phủ Quan Hoàng, ngài là con trai vua Bát Hải Động Đình, ngài có tên húy là Đức Đoàn Thượng là vị tướng ở thời Lý., sắc phong tước hiệu Đông Hải Đại vương.

Quan Hoàng Cả

Sự tích Quan Hoàng Cả

Theo dân gian truyền tụng, Quan Hoàng Cả hay còn gọi là Quan Hoàng Quận, ngài giáng sinh đầu tiên vào đời nhà Lý. Ngài theo mấy đời vua cũ của nhà Lý, mở mang bờ cõi đất đai, làm nhiều việc công đức, sau khi nhà Trần lên nắm quyền, Ngài không phục nên về lập ấp ở Phủ Lý, Hà Nam, tại đây ngài có công trị thủy giúp dân. Khi mất, nhân dân lập tôn kính lập đền thờ Ngài.

Về miền Thượng thiên, Mẫu giáo phong cho làm ngài cai quản sổ sách Thiên đình, hầu Mẫu Thượng Thiên. Thanh nhàn ngài dạo khắp các nơi Bồng Lai, Tiên Cảnh, khi trên thượng giới ông cuỡi con Xích Long, khi lại dạo chơi trên mặt nước quan Hoàng cưỡi lốt tam đầu cửu vĩ. Có khi ông cũng ngự lên cõi trần gian phù hộ cho người làm ăn buôn bán hay kẻ học hành khoa cử.

Ngoài ra, một số thần tích khách còn kể rằng ngài còn giáng sinh vào đầu thời Lê, theo Lê Lợi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn, rồi ra làm quan dưới thời vua Lê Thái Tổ (tuy nhiên sử không ghi rõ đó là vị tướng nào).

Đền thờ Quan Hoàng Cả

Đền thờ chính: Ở phủ Lý Nhân Nam Hà nhưng nay đã bị phá.  Truyện vẫn còn kể ở nơi đây rằng lúc vua Trần Nhân Tông từ Yên Tử về giảng đạo tại quê hương Nam Trường, Đức Hoàng Cả đã báo mộng cho dân thôn biết là sắp tới có vị Bồ Tát đến giảng pháp và ngài đã quy Phật. Hiện nay, ngài được thờ phối hương với đền thờ Chầu Đệ Tam Vũ Nương (Hà Nam) và ở đền Trung suối Mỡ (Bắc Giang)

đền thờ Quan Hoàng Cả

Bản Văn Quan Hoàng Cả

Bóng trăng thanh ánh vàng phơi phới

Động Đình hồ Bát Hải Long Vương

Có ông Hoàng Quận phi phương

Khi thăng thượng giới đẹp duyên cưỡi rồng

Chầu vua Đế Thích chính cung

Bốn châu tám cõi tăng long có thừa

kiềng vàng thẻ bạc thoi đưa

Đào tiên sớm đã báo hoa cửu trùng

Ngày lành giữa tháng quý đông

Tiêu phòng cửa đã treo cung non đoài

Ông hoàng đẹp đẽ tốt tươi

Ngôi ở trên trời quyền trấn bốn phương

Mặt hồng mày liễu phi phương

Tuyết thu da trắng may nhường tóc xanh

Khăn điều áo ngự vàng anh

trần phàm ai dễ hoạ tranh nào tầy

Vòng vàng nhẫn ngọc lồng tay

Cổ đeo kim khánh chân giầy thêu hoa

Vào chầu phủ mẹ đền cha

Ra chầu tứ vị vua bà Cờn Môn

Mười phương đã nức tiếng đồn

Ai ai cũng sợ hoàng tôn uy hùng

Thánh bà ngự chỉ sắc phong

Quyền cai giám sát thanh đồng bốn phương

Dung nghi tướng mạo đường đường

lầu vàng gác tía xạ hương trang hoàng

tiểu tôi tấu vọng đức hoàng

Ngự về Phủ mẫu việc quan vui mừng

Đăng trà quả thực kính dâng

Đạo quan thái nữ chen chân đứng chầu

Sửa sang khăn ngự áo hầu

Lồng hương ánh bạc túi trầu cau non

cỗ thờ kính đức hoàng tôn

Đỏ tươi thạch lựu xanh non bích đào

Hoàng tôn ngự áo cẩm bào

dường hoa mới nở như sao giữa trời

Anh hùng dậy tiếng nơi nơi

Tay tròn bút trúc miệng cười nở hoa

dập dìu tiếng nhạc hoạ ca

Thỉnh đức Hoàng Quận ngự toà trang nghiêm trang

Khoan thai cười nói nhẹ nhàng

Tàn hương nước thải ông ban cho đồng

Hoàng về giáng ngự thung dung

Khuông phù đệ tử thiên xuân thọ trường.

Hầu giá Quan Hoàng Cả

Quan Hoàng Cả Thượng Thiên là vị Thánh Hoàng thuộc Thiên phủ (miền Trời) vì vậy, trong thần điện và trong nghi lễ hầu đồng của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ phủ, ngài ngự áo màu đỏ tượng trưng cho Thiên phủ. Ngài là một trong những vị Thánh Hoàng rất ít khi giáng đồng. Khi ngự đồng Ngài mặc áo đỏ có thêu rồng kết uống thành hình chữ Thọ, đầu đội khăn sếp có thắt lét đỏ. Ngài thuộc dòng đệ nhất đi tu nên sau khi khai quang, ngài ngự và phán truyền rồi xe giá chứ không ngự tửu thuốc.

 

Quan Hoàng Cả khi ngự về đồng


Khánh tiệc Quan Hoàng Cả

Do Quan Hoàng cả không giáng trần nên hiện không rõ ngày tiệc của ngài là vào ngày nào.