“Hội đồng ba phủ nghiêm quân
Đệ Tam Chầu Thoải thanh tân hay là
Tóc mây rẽ mái mượt mà
Lưng ong mắt phượng da ngà điểm trang”
Chầu Đệ Tam Thoải Phủ hay còn gọi ngắn gọn là Chầu Đệ Tam là vị Chầu Bà thứ ba trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà, đứng sau Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn, trước Chầu Đệ Tứ Khâm Sai.
Chầu Đệ Tam là ai?
Tương truyền, Chầu Đệ Tam là Thủy Tinh Tiên Nữ tôn xưng là Lân Nữ Công Chúa, là con vua Thủy Tề dưới chốn Long Cung. Quyền cai coi giữ các tiên nữ chốn Thủy Phủ. Lại có tích nói rằng, Chầu Đệ Tam là con gái của Lạc Long Quân, danh hiệu Thủy Tinh Động Đình Ngọc Nữ Tam Giang Công Chúa, nhưng truyền thuyết này không được lưu truyền rộng rãi. Thực tế thì người ta vẫn công nhận Chầu Đệ Tam là con Vua Long Vương Bát Hải Động Đình hơn.
Ngoài ra, nhiều vùng còn quan niệm rằng Chầu Đệ Tam là hóa thân của Mẫu Đệ Tam, là người hầu cận bên Mẫu Thoải, nên một số vùng miền xem Chầu là hóa thân của Mẫu Đệ Tam. Tuy nhiên, điều này là không hợp lý do Mẫu Đệ Tam và Chầu Đệ Tam không phải cùng một vị.
Thần tích Chầu Đệ Tam
Chầu Đệ Tam là một thiên thần, chầu không giáng trần, không phải nhân thần vì vậy thần tích về Chầu Đệ Tam không rõ ràng và không có một ghi chép cụ thể nào cả. Lại nghe rằng Chầu vốn nghiêm nghị, hách danh, thập phần công chính; chứ không phải lúc nào cũng vui tươi, rộn rã.
Đền thờ Chầu Đệ Tam ở đâu ?
Chầu Đệ Tam thường được thờ tại các cửa sông cửa biển, nơi có đền thờ Mẫu Thoải. Trong đó, đền Hàn Sơn ( xã Hàn Sơn, huyện Hà Trung, Thanh Hóa) là ngôi đền thờ Chầu Đệ Tam nổi tiếng nhất.
Tại Phủ Dầy cũng có thờ tự Chầu Đệ Tam trong ban thờ Tứ phủ Chầu Bà.
Tiệc Chầu Đệ Tam vào ngày nào?
Ngày chính tiệc Chầu Đệ Tam tại đền Hàn Sơn là vào ngày 12/6 âm lịch.
Hình tượng Chầu Đệ Tam và đền Hàn Sơn (Thanh Hóa)
Căn Chầu Đệ Tam khi hầu đồng
Chầu Đệ Tam thường ít khi giáng ngự về đồng nhất, hoặc khi chầu ngự về ở các ngôi đền thờ các vị thánh Thoải Phủ, hoặc tại chính đền thờ Mẫu Thoải. Các thanh đồng có căn Chầu Đệ Tam khi loan giá thường mặc trang phục áo màu trắng, đầu đội khăn trắng, cầm quạt trắng khai quang. Khi hát văn các cung văn vẫn thường sử dụng bản văn của Mẫu Thoải để dâng văn chầu. Có ý kiến cho rằng không nên như vậy, thay vào đó phải sử dụng bản văn riêng của Chầu.
Bản văn Chầu Đệ Tam
Khi hầu giá Chầu Đệ Tam, các cung văn thường dâng văn trích đoạn từ văn Mẫu Thoải ngoài ra còn có các bản văn sau:
Bản số 1
Bản số 2
